Het Dijk Monitoring en Conditioneringsysteem (DMC systeem) is een drainageconstructie welke wordt ingezet om de stabiliteit van dijken te verhogen. Het systeem maakte een flinke ontwikkeling door van innovatie naar versterkingsmaatregel.

Implementatie in en adaptatie door de sector is een complex proces. Onderdeel van dit traject is het opstellen van een Ontwerp- en beoordelingsrichtlijn. BZ schreef deze in samenwerking met de POV Piping en de ontwikkelaars van het systeem, Volker WesselsTelecom en Landustrie Sneek. De richtlijn verschaft waterbeheerders en ingenieursbureaus inzicht in de ontwerpstappen, de periodieke beoordeling en adequaat beheer van het systeem. Klik hier voor meer informatie over het DMC systeem.

Voor Waterschap Noorderzijlvest draagt BZ zorg voor het opmaken van een beoordelingsrapportage gras waarin volgens de toetssporen van het WBI een oordeel wordt gegeven over de veiligheidstoestand van de primaire kering. Door gebruik te maken van veldgegevens, schematiseringshandleiding en modelberekening is een oordeel gegeven over de toestand op peildatum.

Op onderdelen is nader onderzoek geadviseerd met name voor het verkrijgen van aanvullende veldgegevens en te verwachten doorontwikkeling van de WBI systematiek. De rol van BZ bij deze opgave betrof het uitvoeren van berekeningen, overleg met betrokken medewerkers van het waterschap en voeren van redactie voor de eindrapportage.

In het INNW opleidingsprogramma zijn 15 cursussen opgenomen met instructie over omgang met de nieuwe normering per 1 januari 2017 en de toepassing van de WBI systematiek bij het beoordelen van primaire waterkeringen.

Stichting Wateropleidingen maakte gebruik van de expertise van BZ bij het samenstellen van het programma. We stelden het curriculum samen, verzorgen de coördinatie en namen deel van de cursussen voor onze rekening. Klik hier voor meer informatie over het programma.

Met de grote opgave voor dijkversterkingen de komende jaren is er behoefte aan een beroepsgerichte opleiding op gebied van dijkontwerp. Voor opleidingsinstituut Wateropleidingen hebben we gewerkt aan de ontwikkeling van de 20-daagse opleiding Dijktechniek.

Deze opleiding draagt kennis over aan dijkontwerpers, adviseurs en geotechnici. Techniek van dijkenbouw, berekeningen, ontwerp- en uitvoeringsproces komen aan bod en er is veel aandacht voor praktijkcases. Inmiddels wordt de 3e groep opgeleid. BZ zorgde voor de ontwikkeling van het curriculum en lesprogramma, coördinatie van docenten en doceerde zelf ook. Klik hier voor meer informatie over de opleiding.

BZ ondersteunde Waterschap Noorderzijlvest bij de implementatie van de nieuwe beoordelingssystematiek van de primaire keringen (WBI 2017). We adviseerden over het interne bedrijfsproces, identificeerden benodigde capaciteiten en competenties en maakten een plan van aanpak voor de implementatie.

Daarnaast voerde BZ een deel van de beoordelingen van de dijkvakken uit volgens de WBI systematiek. Hierbij werkten we intensief samen met betrokken medewerkers van het waterschap en extern deskundigen. De rol van BZ bestond uit coördinatie in de opstartfase, het leveren van kennis en training on-the-job in de realisatiefase. Meer informatie over de WBI systematiek is te vinden op de helpdesk water.

In het kader van het landelijke onderzoek naar de aanpak van Piping is een onderzoeksproject uitgevoerd naar de toepassing van het Dijk Monitoring en Conditioneringsysteem (DMC systeem). Het systeem is een drainageconstructie welke wordt ingezet om de stabiliteit van de dijk te verhogen.

Het systeem is geïnstalleerd in de IJsseldijk, nabij Veessen. BZ leidde het onderzoeksproject, dat een samenwerking is tussen Waterschap Vallei en Veluwe, VolkerWessels Telecom, Landustrie Sneek en Stichting FloodControl IJkdijk. Het onderzoek is anno 2017 nog in volle gang. BZ zorgt onder andere voor de borging van de scope van het onderzoek en voor de afstemming met de waterbeheerder.

Binnen het integraal projectmanagement vervullen we vaak de rol van omgevingsmanager. Waterschap Hollandse Delta heeft een jaarlijkse baggeropgave van circa 500 kilometer watergangen.

Om het proces vanuit operationeel, tactisch en strategisch oogpunt te verbeteren is een project (volgens IPM-model) gebouwd rond het baggerwerk. De rol van BZ was het definiëren, het organiseren en het uitvoeren van omgevingsmanagement. De te nemen stappen in het omgevingsmanagement zijn in kaart gebracht en vertaald naar bruikbare producten en procedures. Intussen werd het werk uitgevoerd en is in 15 verschillende deelprojecten (voor het eerst in de waterschapsgeschiedenis) in totaal 650 kilometer watergang gebaggerd. Klik hier voor een impressie.

BZ begeleidde in opdracht van Deltares het onderzoeksproject ‘Meten aan Zettingsvloeiing’ in de Westerschelde. Bij een zettingsvloeiing vervloeit een grote hoeveelheid zand uit de vooroever van dijken. Tijdens de grootschalige proef zijn met behulp van intensief baggerwerk meerdere zettingsvloeiingen gecreëerd en live vastgelegd via monitoringssystemen, met als uiteindelijke doel om de conditie van waterkeringen beter te kunnen voorspellen. In het multidisciplinaire projecten werkten wetenschappers, bedrijfsleven, Rijkswaterstaat, waterschappen, het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en het ministerie van Economische Zaken samen. BZ was verantwoordelijk voor de operationele aansturing in het onderzoek en faciliteerde een constructieve samenwerking tussen de partijen en de juiste kennisontwikkeling.

Stichting IJkdijk is een samenwerkingsverband van kennisinstellingen, overheden en bedrijven, gericht op de ontwikkeling van dijkmonitoring. BZ heeft de directie gevoerd over het samenwerkingsverband in de periode 2008 – 2016. Daarin zijn een tweetal onderzoeksprogramma’s opgezet om grootschalige praktijkproeven uit te voeren op dijken.

Doel van deze programma’s was door het intensief monitoren meer inzicht te krijgen in het gedrag van waterkeringen. De rol van BZ was gericht op een goede samenwerking tussen de partijen met oog voor verschillende belangen, het verkrijgen van cofinanciering, programmamanagement en onderhouden van een bestuurlijk netwerk van stakeholders.

In opdracht van STOWA voert BZ onder de vlag vanSt. IJkdijk een verkennend onderzoek uit naar derealisatie van een Dijk Data ServiceCentrum. We werken daarbij samen met TNO, Deltares en NOM, en binnenhet Flood Control 2015 consortium met IBM en Fugro.

Het Dijk Data Servicecentrum (DDSC) is de laatste stap in de ontwikkeling van de innovatieve toepassing: dijkmonitoring met sensoren. In de afgelopen drie jaar hebben onder andere de partners van Stichting IJkdijk, sensorleveranciers en BZ samengewerkt aan de validering van sensortechnieken in dijken. In de eerste fase zijn er experimenten uitgevoerd onder gecontroleerde omstandigheden op een daarvoor geschikt gemaakte locatie in het Groningse Bellingwolde. Inmiddels vinden er ook testen plaats met sensoren in bestaande dijken: de ‘Livedijken’. Deze koppeling met de praktijk is de voorlaatste fase. Het DDSC verzamelt de data van de sensoren en is het sluitstuk in de ontwikkeling van een monitoringssysteem van dijken door middel van sensoren.

Opslaan, verwerken en analyseren

Met de realisatie van het DDSC wordt het mogelijk om data van bestaande dijken op te slaan, te verwerken en te analyseren. Nederlandse, maar in de toekomst ook buitenlandse dijken kunnen op deze manier nauwlettend in de gaten gehouden worden. Het DDSC voorziet in een groeiende behoefte om datastromen afkomstig van dijken effectief te beheersen. Met actuele en historische data voorhanden zijn dijkbeheerders beter in staat om beslissingen te nemen.

Afstemmen met beheerder

De ontwikkeling van een effectief DDSC moet worden afgestemd op de gebruikers, de dijkbeheerder. Het verkennende onderzoek van BZ richt zich vooral op de wensen en behoeften van de beheerpraktijk. Hiervoor onderhouden we nauw contact met de beheerders.

Rijkswaterstaat en Stowa hebben besloten dat er een vervolg komt op het programma Verbetering Inspecties Waterkeringen, VIW¨C2. Hierbij is de insteek om met de resultaten van VIW-1 in concrete projecten aan de slag te gaan, om inspecties van waterkeringen in de dagelijkse beheerpraktijk te verbeteren. Hiertoe staan Pilots centraal. Deze pilots kunnen zich richten op de organisatorische en procesmatige inpassing van inspecties van waterkeringen, maar ook op te gebruiken technieken en hulpmiddelen. De inhoud en oriëntatie van de pilots willen Rijkswaterstaat en STOWA in nauw overleg met de waterkeringbeheerders opstellen. Daarom is een rondgang langs alle waterkeringbeheerders van Nederland (waterschappen én Rijkswaterstaat gemaakt.

BZ Innovatiemanagement participeert namens Rijkswaterstaat Waterdienst en STOWA in dit project vanuit haar kennis en ervaring met inspectietechnieken voor waterkeringen.

Samen met Deltares heeft BZ een onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van monitoringssysteem om afgekeurde dijken in de gaten te houden. Sensoren moeten ervoor zorgen dat de veiligheid gewaarborgd blijf totdat er verbeteringen aan de dijken plaats kunnen vinden.

Waterschap Noorderzijlvest moet de komende jaren verbeteringen en versterkingen aanbrengen aan haar dijken. Circa een derde van de dijken in het waterschapsgebied voldoet niet meer aan de gestelde eisen. Om de dijk weer te laten voldoen moeten er maatregelen genomen worden. Hier gaat een traject aan vooraf van planvorming, vergunningen en kostenoverwegingen. En dit traject neemt een aantal jaren in beslag.

Sensoren voor extra veiligheid

Waterschap Noorderzijlvest is dus op zoek naar een tussenoplossing. De mogelijkheid bestaat om in de tussenliggende periode de dijk in gaten te houden met sensoren. Daarom heeft BZ Innovatiemanagement voor Noorderzijlvest een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van sensoren in dijkmonitoring. Samen met Deltares voerden we analyses uit en bepaalden we een strategie. Met het onderzoek heeft Noorderzijlvest een mogelijke oplossing in handen om de veiligheid te waarborgen totdat de dijk weer voldoet aan de eisen.

Grootschalige toepassing

In een eerder experiment is ook sensortechniek aangebracht in een bestaande dijk. In het project Livedijk Eemshaven werd 600 meter van de Westelijke schermdijk om de Eemshaven uitgerust met sensoren. BZ leidde dit project in opdracht van STOWA. In het project Livedijk XL gaat het om 20 kilometer dijk waarin sensortechniek wordt toegepast. Naast veiligheid leveren de sensoren een schat aan data over de toestand van dijken onder bepaalde omstandigheden.